2019 - Laatst geupdated: 2023
PPID, ofwel 'Ziekte van Cushing', is een aandoening waarbij de hormoonhuishouding van je paard ontregeld is. PPID komt vooral voor bij oudere paarden. Hoe PPID ontstaat, hoe je het herkent en hoe je je paard hierin kunt ondersteunen, dat is te lezen in dit blog!
Wat is PPID?
PPID is de afkorting van Pituitary Pars Intermedia Dysfunction. Bij deze aandoening is een deel van de hypofyse ontregeld. De hypofyse is een kleine klier in de hersenen die ook wel het hersenaanhangsel wordt genoemd. De storing van de hypofyse bij PPID heeft grote gevolgen voor het paard, waardoor ook de hormoonaanmaak van het paard ontregeld raakt. Zowel in het voermanagement als het gehele management van je paard moet je hier rekening mee houden.
Hoe ontstaat PPID bij paarden?
De hypothalamus en hypofyse bevinden zich aan het begin van de hersenen en regelen de aanmaak en afgifte van hormonen. Deze hormonen gaan via het bloed het hele lichaam door en belanden zo in weefsel en organen. De hypothalamus bevat zenuwen die het stofje dopamine aanmaken. Dopamine is belangrijk bij het afgeven van bepaalde hormonen. De afgifte van (sommige) hormonen wordt geregeld door de pars intermedia, een klein gedeelte van de hypofyse. Wanneer de zenuwen in de hypothalamus (door ouderdom) verloren gaan, krijgt de hypofyse niet genoeg dopamine meer. Vervolgens wordt de aanmaak van de hormonen door de pars intermedia niet meer geremd door de dopamine, waardoor een disbalans ontstaat. Wanneer de pars intermedia ontregeld is, raakt de hormoonhuishouding in de war. Dit heeft grote gevolgen, doordat de hormonen in een lichaam goed samenwerken met een goed functionerend lichaam als resultaat.
Hoe herken je PPID bij paarden?
Heb je het vermoeden dat je paard PPID heeft? Je kunt PPID herkennen aan de volgende (klinische) symptomen:
- Regelmatig hoefbevangen of extra gevoelig voor deze aandoening.
- Een andere vacht zoals een krullende vacht, andere kleur haren of juist erg lange haren. Hoe verder de stadia van ziekte, hoe langer, dikker en krulleriger de vacht wordt.
- Andere lichaamsbouw, hierbij kun je denken aan minder spieren in de bovenlijn en een hangbuik.
- Vetophopingen en verdikkingen bij de ogen.
- Veel meer (abnormaal) zweten rond de hals en schouders, wat veroorzaakt kan worden door een dikke vacht.
- Meer drinken en plassen.
- Lusteloosheid en daardoor mindere prestaties.
- Een verminderd immuunsysteem, waardoor infecties terugkeren en wondjes minder snel genezen.
Hoe behandel je PPID bij paarden?
PPID is helaas niet te genezen, het is een chronische ziekte die het paard voor de rest van zijn leven heeft en ook met de tijd erger zal worden. Je kunt het leven van een paard met PPID gelukkig wel zo comfortabel mogelijk maken door complicaties te voorkomen of verminderen! Er zijn speciale medicijnen voor paarden met PPID die de symptomen verminderen. Hoe erg de medicijnen de symptomen verminderen hangt (deels) af van de mate van de symptomen. Lichte symptomen reageren vaak beter op medicijnen dan zware symptomen, zoals chronische hoefbevangenheid.
Lees meer over medicatie bij PPID in dit blog.
Ook een regelmatige controle van de dierenarts is belangrijk bij PPID. Doordat de stofwisseling bij paarden met PPID vaak in de war is, kan extra ondersteuning geen kwaad. Ondersteun de stofwisseling van paarden met PPID daarom altijd extra door middel van de juiste voeding en supplementen aan te bieden.
Alternatieven en extra ondersteuning bij PPID
Met een aantal hulpmiddelen kun je je paard met PPID toch nog een extra handje helpen:
- Supplementen: Hoewel deze geen vervanging zijn voor medicatie, kunnen supplementen die o.a. extra vitamine B1 en B6, zink, ijzer en antioxidanten, zoals oregano bevatten de algehele gezondheid van een paard met PPID ondersteunen. Ook omega-3 vetzuren uit lijnzaadolie dragen een bijdrage aan de ondersteuning van paarden met PPID.
- Laag suiker- en zetmeelgehalte in de voeding: Een aangepast dieet dat laag is in suiker en zetmeel is noodzakelijk voor paarden met PPID. Vaak ontwikkelen zij insulineresistentie. Dit betekent dat hun lichaam minder effectief reageert op insuline, een hormoon dat helpt om suiker (glucose) uit het bloed in de cellen te transporteren. Ook veroorzaakt PPID een overproductie van hormonen, zoals ACTH en cortisol, die samen de glucosehuishouding in het lichaam beïnvloeden. Dit maakt het moeilijker voor een paard om de bloedsuikerspiegel te reguleren, waardoor de schadelijke effecten van een hoog suiker- en zetmeelgehalte groter worden. Tot slot is het risico op hoefbevangenheid groter bij paarden met PPID!
- Goede hoefverzorging: Regelmatige controles en bekapbeurten door de hoefsmid is nodig bij paarden met PPID, omdat zij over het algemeen moeite hebben om een goede hoefstand te behouden. Dit komt door de hormonale en metabolische veranderingen in het lichaam. Door de verminderde weerstand hebben de paarden vaak ook een slechte hoefgezondheid met bijvoorbeeld scheuren, abcessen, brokkelhoeven of abnormale hoefgroei. Regelmatige bekapping helpt om de druk gelijkmatig te verdelen en ongemak te voorkomen. Ook lopen de paarden een hoger risico op hoefbevangenheid.
Levensverwachting van een paard met PPID
Een paard met PPID heeft vaak nog een heel leven voor zich, ondanks dat hij afhankelijk is van medicijnen. Door op tijd PPID te signaleren en medicijnen te geven kan het leven van het paard vaak verlengd worden. Indien nodig kan de hoeveelheid medicijnen worden bijgesteld naar een verhoogde behoefte. In de herfst en winter laten paarden met PPID vaak meer symptomen zien dan in het voorjaar en de zomer.
Bron: https://www.diergeneeskunde.nl/ziektebeeld/stofwisselingsziekten-endocrinologie/ppid/