2023
Dierenarts Carlijn Huberts
Je hebt er als paardeneigenaar of -liefhebber vast wel eens van gehoord: Maagzweren. Een heel vervelende aandoening voor je paard, waarbij het paard dan ook vaak duidelijk laat merken in zijn gedrag dat hem iets niet lekker zit. Dierenarts en Grand Prix dressuuramazone Carlijn Huberts legt je alles uit over maagzweren bij paarden!
Wat zijn maagzweren?
''Maagzweren zijn ontstekingen van de maagwand. Uit onderzoek is gebleken dat zo’n 50% van de paarden last heeft van een maagzweer, bij renpaarden loopt dat zelfs op tot 90%! De maag van een paard is relatief klein, het heeft een inhoud van tussen de 5 en 15 liter. De maag bestaat uit twee delen, het onderste deel is het klierrijke deel en het bovenste deel het klierarme deel. In het klierrijke deel wordt maagzuur geproduceerd, dit zorgt voor vertering van het voedsel en onschadelijk maken van bacteriën en micro-organismen. Het bovenste deel van de maag bestaat uit ander slijmvlies, dit deel kan minder goed tegen maagzuur. Bij paarden dient de maag niet als opslag. In de natuur eet een paard de hele dag kleine hoeveelheden en tijdens kauwbewegingen wordt speeksel aangemaakt. Speeksel en voedsel werken als een buffer voor de maag, waardoor het maagzuur neutraliseert. De maag maakt de hele dag maagzuur aan. Tegenwoordig worden paarden vaker op bepaalde momenten gevoerd en eten ze niet de hele dag. Hierdoor wordt het maagzuur niet genoeg gebufferd en kan het de maagwand irriteren waardoor maagzweren ontstaan.''
Wat zijn de symptomen bij maagzweren?
- Veel gapen, tandenknarsen
- Singelnijd, irritatie met borstelen over de buik
- Verminderd presteren, tegen het been tijdens het rijden
- Milde koliek verschijnselen en verminderde eetlust, vermageren
Verschillende oorzaken van maagzweren bij paarden
- Te weinig voerbeurten, te weinig ruwvoer en relatief te veel krachtvoer. Hierdoor staat de maag te lang leeg en wordt het maagzuur niet genoeg geneutraliseerd.
- Door stress wordt de bloedtoevoer naar de maagwand verminderd, zodat deze gevoeliger wordt voor een maagzweer.
- Zware training kan ook een maagzweer veroorzaken. Een te zware training kan stress veroorzaken voor het paard. Door toegenomen druk in de buik tijdens een training wordt het maagzuur omhoog geduwd en daardoor komt het maagzuur bij het gevoeligere klierarme deel.
- Bepaalde medicatie kan door langdurig gebruik in hoge dosering een maagzweer veroorzaken (bijv. NSAID’s)
Diagnose en behandeling van maagzweren bij paarden
''De diagnose maagzweer kan gesteld worden met een maagscopie. Hierbij wordt er met een lange slang (de endoscoop) in de maag van het paard gekeken. Om goed beeld te krijgen in de maag, moet deze leeg zijn. Daarom moet het paard voor de maagscopie tijdelijk vasten.
De behandeling bestaat vaak uit een combinatie van twee medicijnen;
- Omeprazole zorgt ervoor dat de maag minder zuur wordt door het remmen van de productie van maagzuur.
- Sucralfaat vormt een extra beschermlaagje tegen het zuur in de maag. Dit werkt het beste tegen zweren in het klierrijke deel van de maag.
Verder zijn er verschillende voedingssupplementen die aanvullend aan de medicatie gegeven kunnen worden. Je kunt bijvoorbeeld kiezen voor supplementen met buffers voor de maag en op basis van natuurlijke ingrediënten.
De behandeling van een maagzweer met medicatie is altijd in combinatie met veranderingen in het management, dit is erg belangrijk. In de volgende alinea wordt besproken hoe dit het best aangepakt kan worden.
Na het stoppen van de behandeling kan nog een controle maagscopie worden uitgevoerd, om te kijken of de behandeling gewerkt heeft of dat er nog langer doorbehandeld moet worden.''
Tips om maagzweren bij paarden te voorkomen
- Onbeperkt beschikking tot ruwvoer van goede kwaliteit. Indien het paard te snel of te veel ruwvoer eet is een hooinet of slowfeeder een optie.
- Niet langer dan 4 uur zonder ruwvoer.
- Eerst ruwvoer voeren en daarna krachtvoer. Verdeel de porties krachtvoer verspreid over de dag (dit mag best in 4-5 porties verdeeld worden). Het beste is om krachtvoer te geven met laag suiker- en zetmeelgehalte. Eventueel kan het krachtvoer gemengd worden met grasmix of lucerne om het paard langzamer te laten eten en voor meer speeksel productie
- Het is te adviseren om 15 minuten voor arbeid lucerne of grasmix te voeren als buffer in de maag.
- Stro is een fijne bodembedekking voor paarden met maagproblemen.
- Veel weidegang is belangrijk voor een paard met maagzweren.
- Probeer stress situaties te minimaliseren. Transport kan een stressvolle situatie zijn voor een paard, zorg ervoor dat het paard ruwvoer kan eten tijdens het transport.
Advies nodig?
Heb je persoonlijk advies nodig over welke voeding of supplementen je zou kunnen voeren aan je paard met een gevoelige maag of je paard die gevoelig is voor stress en spanning? Neem dan vrijblijvend contact op met VITALstyle!